पाली भाषाका शब्दहरुकाे नेपाली र नेपालभाषामा अर्थहरूकाे संग्रह रहेका छन् ।
पाली शब्दहरूको नेपाली र नेपालभाषामा अर्थहरू अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।
नेपाली
पाली नेपाली नेपालभाषा शब्दकाेष
बोधिपक्खिय दीपनी
भगवान बुद्धको मूल सिद्धान्त सैंतीस बोधिपक्खिय धर्मको सार अंशको रुपमा व्याख्या गरीएका अनेक दीपनीहरु मध्ये एक हो । यसमा बिभिन्न प्रकारका पुद्गलहरु‚ शिल‚ समाधि‚ प्रज्ञा‚ बोधिपक्खिय धम्म अर्त्तगत चार सतिपट्ठान‚ चार सम्पप्पधान‚ चार इद्धिपाद‚ पाँच इन्द्रिय‚ पाँच बल‚ सात सम्बोज्झङ्ग‚ आठ मग्गङ्ग र बोधिपक्खिय धम्म अर्त्तगत कसरी अभ्यास गर्ने त्यसैगरी सासन दायादका बारेमा उल्लेख गरिएका छन् ।
भगवान बुद्धको मूल सिद्धान्त सैंतीस बोधिपक्खिय धर्मको बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।
बुद्धका प्रथम सन्देश
भगवान बुद्धका प्रथम दुई उपदेशहरू धर्मचक्र प्रवर्तन सूत्र र अनात्म लक्षण सूत्रमा प्रतिपादित मध्यमा प्रतिपदामा आधारित चतुरार्य सत्य र आर्य अष्टांगिक मार्गका साथै अनित्य‚ दुःख‚ अनात्म जस्ता मूल सिद्धान्त र दर्शनलाई समावेस गरि प्रस्तुत गरिएका छन् ।
भगवान बुद्धको प्रथम उपदेशहरूका बारेमा जान्न चाहनेहरू ।
विपश्यनाः एक जीवनपयोगी साधना
भगवान बुद्धको उपदेश, सिद्धान्त, ध्यान विधिहरु र विपश्यना गर्ने पद्धति आदि बिबिध बिषयहरूलाई समेतिएर जीवनमा विपश्यना भावनाको उपयोगिताका बारेमा प्रस्तुत गरिएका छन् ।
विपश्यना भावनाको जीवनमा उपयोगिताका बारेमा जान्न चाहनेहरू ।
विपश्यना अभ्यास पद्धति
बर्माका प्रख्यात बौद्ध विद्वान अग्गमहापण्डित भदन्त शोभन महास्थविर महासी सयादोद्वारा लिखित Guide to the Practical Course of Vipassana Meditation र Practical Basis Exercises in Satipathana Vipassana Meditation नामक पुस्तकको आधारमा लिखित यस पुस्तकमा विपश्यना भावना र त्यसको पद्धति अन्तर्गत विपश्यना भावनाको तयारी‚ अभ्यास गर्दा ध्यान दिइनु पर्ने कुराहरु‚ ध्यानको प्रगतिका बारेमा उल्लेख गरिएका छन् ।
ध्यान भावना गर्न चाहने साधकसाधीकाहरू ।
धम्मपद अट्ठकथा (भाग ६)
बुद्ध वचन पालि त्रिपिटकको सुत्तपिटकको खुद्दकनिकायको दोस्रो ग्रन्थ धम्मपदको हो । यसमा ४२३ वटा पालि गाथाहरुलाई २६ वर्गमा बिभाजन गरिएका छन् । यी गाथाहरु बुद्धद्वारा बिभिन्न ठाउँमा श्रावक, श्राविका, श्रमण, श्रद्धालु र जिज्ञासुहरूलाई बिभिन्न घटना-परिवेश सम्बन्धमा दिनु भएका उपदेशहरु हुन् । ती २६वर्ग मध्ये तेर्हौ वर्ग लोक वर्गको १२ वटा गाथा र चौघौं वर्ग बुद्ध वर्गको १८वटा गाथा गरि जम्मा ३० वटा पालि गाथाहरूको ती घटनाहरूसंग सम्बन्धित कथाहरू साथै पालि गाथाहरुको भावार्थ सहित समेटिएर सुबोधता दिने प्रयास गरि प्रस्तुत गरिएका छन् ।
धम्मपदको अट्ठकथा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।
धम्मपद अट्ठकथा (भाग ५)
बुद्ध वचन पालि त्रिपिटकको सुत्तपिटकको खुद्दकनिकायको दोस्रो ग्रन्थ धम्मपदको हो । यसमा ४२३ वटा पालि गाथाहरुलाई २६ वर्गमा बिभाजन गरिएका छन् । यी गाथाहरु बुद्धद्वारा बिभिन्न ठाउँमा श्रावक, श्राविका, श्रमण, श्रद्धालु र जिज्ञासुहरूलाई बिभिन्न घटना-परिवेश सम्बन्धमा दिनु भएका उपदेशहरु हुन् । ती २६वर्ग मध्ये दशौ वर्ग दण्द वर्गको १७ वटा गाथा‚ एघारौ वर्ग जरा वर्गको ११वटा गाथा र बार्हौ वर्ग अत्त वर्गको १०वटा गाथा गरि जम्मा ३८ वटा पालि गाथाहरूको सन्दर्भमा बुद्धकालिन घटनाहरू र ती घटनाहरूसंग सम्बन्धित अतीतका कथाहरू साथै पालि गाथाहरुको भावार्थ सहित समेतिएर सुबोधता दिने प्रयास गरि प्रस्तुत गरिएका छन् ।
धम्मपदको अट्ठकथा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।
धम्मपद अट्ठकथा (भाग २)
बुद्ध वचन पालि त्रिपिटकको सुत्तपिटकको खुद्दकनिकायको दोस्रो ग्रन्थ धम्मपदको हो । यसमा ४२३ वटा पालि गाथाहरुलाई २६ वर्गमा बिभाजन गरिएका छन् । यी गाथाहरु बुद्धद्वारा बिभिन्न ठाउँमा श्रावक, श्राविका, श्रमण, श्रद्धालु र जिज्ञासुहरूलाई बिभिन्न घटना-परिवेश सम्बन्धमा दिनु भएका उपदेशहरु हुन् । ती २६ वर्ग मध्ये तेस्रो वर्ग चित्त वर्गको ११ वटा गाथा जसमा मन वा चित्तको स्वभाव र यसबाट दिने प्रभावसंग सम्बन्धि कुराहरू र चौथो वर्ग पुप्फ वर्गको १६वटा गाथा जसमा वाह्य जगतको रूप पक्षमा टाँसिएर रहँदा कहिल्यै दुःखबाट मुक्त नहुने संग सम्बन्धि कुराहरू गरि जम्मा २७ वटा पालि गाथाहरूको अर्थ सहित सोसंग सम्बन्धित घटना विवरण समेतिएर सुबोधता दिने प्रयास
धम्मपदको अट्ठकथा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।
धम्मपद अट्ठकथा (भाग १)
बुद्ध वचन पालि त्रिपिटकको सुत्तपिटकको खुद्दकनिकायको दोस्रो ग्रन्थ धम्मपद हो । यसमा ४२३ वटा पालि गाथाहरुलाई २६ वर्गमा बिभाजन गरिएका छन् । यी गाथाहरु बुद्धद्वारा बिभिन्न ठाउँमा श्रावक, श्राविका, श्रमण, श्रद्धालु र जिज्ञासुहरूलाई बिभिन्न घटना-परिवेश सम्बन्धमा दिनु भएका उपदेशहरु हुन् । ती २६वर्ग मध्ये पहिले वर्ग यमक वर्गको २० वटा गाथाहरू जसमा जोडाजोडा बिषयसंग सम्बन्धि कुराहरू र दोस्रो वर्ग अप्पमाद वर्गको १२ वटा गाथाहरू जसमा अप्रमाद सम्बन्धि कुराहरू गरि जम्मा ३२ वटा पालि गाथाहरूको अर्थ सहित सोसंग सम्बन्धित घटना विवरण समेतिएर सुबोधता दिने प्रयास गरि प्रस्तुत गरिएका छन् ।
धम्मपदको अट्ठकथा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।
बुद्ध-बचन
भदन्त आनन्द कौसल्यायनको "बुद्ध-बचन" र "सच्च-संगहो" नामक दुइ पुस्तकको तुलनात्मक अध्ययन गरी भगवान बुद्धको बिशेष उपदेश चतुआर्यसत्य र आर्यअष्टाङ्गीक मार्गलाई त्रिपिटकको बिभिन्न खण्डहरूबाट उदृत गरी प्रस्तुत गरिएका छन् ।
भगवान बुद्धको बिशेष उपदेश चतुआर्यसत्य र आर्यअष्टाङ्गीक मार्गलाई अध्ययन र अध्यापन गर्न चाहनेहरू ।
महासमय सूत्र
महासमयसुत्रकाे निदान, पालि गाथा र अर्थ सहित व्याख्या गरिएकाे र अन्य ७ वटा सुत्र र ५ वटा जातक कथाहरू पनि समावेश गरिएका छन्।
महासमय सूत्रकाे विषयमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।
भगवान बुद्धका आठ विजयहरू तथा बाह्र कर्म विपाकहरू
भगवान बुद्धले प्राप्त गर्नु भएकाे विजय (पञ्चमार विजय, आलवक राक्षस र अन्य) आदि पहिलाे खण्डमा र दाेस्राे खण्डमा भगवानकाे कर्म विपाक १२ वटाका बारेमा उल्लेख गरिएका छन् ।
बुद्धकाे कर्म विपाक र विजय बरे अध्ययन गर्न इच्छुकहरू ।
संक्षिप्त बुद्ध वंश (प्रथम भाग)
२८ बुद्धहरूकाे नामावली र कल्प, कल्पकाे प्रकार, बुद्ध उत्पन्न हुने दुर्लभ, बुद्धकाे विषयवस्तुहरू समावेश गरिएका छन् ।
बुद्धवंश अध्ययन गर्न चाहनेहरू।
मणिचुड जातक
बाेधिसत्त्वकाे वर्तमान कथा, अतीत कथा, मणिचुडकाे जन्म, मणिकाे लक्षण, दान काण्ड आदि विभिन्न घट्ना र विषयबस्तुहरू समावेश दान पारमिताकाे बारेमा उल्लेख गरिएका छन् ।
मणिचुड जातक अध्ययन गर्न चाहानेहरू।
उत्पन्न विषयवस्तु भाविता गर्ने
आर्यअष्टांगिकमार्गकाे आधार लिई उत्पन्न विषयवस्तुमा ध्यान भावना कसरी गर्ने भन्ने भावना विधि उल्लेख गरिएका छन् ।
सम्पूर्ण ध्यान भावना गर्ने साधकसाधिकाहरू ।
बाैद्ध विश्वास (तृतिय भाग)
भिक्षु के श्री धम्मानन्दज्यूकाे सारगर्भित एवं तथ्यमा आधारित प्रवचन तथा प्रश्नकाे उत्तर “What Buddhists Believe” पुस्तकमा आधारित बुद्ध र वहाँकाे शिक्षाकाे व्यवहारिकता, आवश्यकता र वैज्ञानिकताकाे साथमा परम्परागत कुराहरूलाई पनि समावेश गरि प्रस्तुत गरिएका छन्
बुद्ध र उहाँकाे शिक्षाबारे व्यवहारिक र बैज्ञानिकताकाे आधारमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।