नेपाली

दानपारमिता

दानपारमिता

89

बुद्ध बन्न प्रयासरत रहेका बाेधिसत्वले आफ्नाे चित्तलाई त्यागमय भावनाले पवित्र पार्न काेशिस गरिएका १० वटा पारमिता मध्ये प्रथम दान पारमिता अन्तर्गत रहेकाे १० वटा जातक कथाहरू - अकित्ति जातक, सङ्खपाल जातक, कुरूधम्म जातक, महासुदस्सन जातक, निमि जातक, महागाेबिन्द जातक, खण्डहाल जातक, सिवि जातक, सस जातक, वेस्सन्तर जातकका बारेमा उल्लेख गरिएकाे छ ।

दात पारमिता सम्बन्धि जातक कथाहरूका बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

धर्म र ज्ञानकाे शिक्षा

धर्म र ज्ञानकाे शिक्षा

68

भगवान् बुद्धका उपदेशहरूलाई बिबिध ८ वटा शिर्षक - गुणले मानिस ठुलाे हुने, चतुब्रम्ह विहार अन्तर्गत मैत्री, करूणा, मुद्धिता, उपेक्षाकाे विषयमा समय सापेक्ष घट्ना र कथा सहित उल्लेख गरिएकाे छ ।

चतुब्रम्ह विहारकाे बारे अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

चरित्र निर्माणमा बुद्धधर्मकाे भूमिका

चरित्र निर्माणमा बुद्धधर्मकाे भूमिका

78

त्रि.बि.बि. मानविकी तथा समाज शास्त्र अन्तर्गत बाैद्ध अध्ययनकाे पाेष्ट ग्राज्युयट डिप्लाेमा तहकाे शाेधपत्रलाई पुस्तककाे स्वरुप दिईएकाे छ । आजकाे बिषम परिस्थितीबाट पार लगाउन व्यक्तिहरूकाे बाैद्धिक क्षमता, आचरणमा सुधार हुनु पर्ने आजकाे परिवहार्य आवश्कता रहेकाे, प्रत्येक व्यक्तिले धर्मश्रवण गर्ने, धारण र पालन गर्न अनिवार्य रहेकाे उल्लेख गरि बुद्ध जीवनी, बूद्धकाे आधारभूत शिक्षा, सुचरित्रकाे अर्थ, चरित्र निर्माणमा धर्मकाे भूमिका, शीलकाे महत्व, कालामसूत्र र आजकाे समाज आदि विविध शिर्षक दिई प्रस्तुत गरिएकाे छ ।

धारण र पालन गर्नु पर्ने धर्मका बारे अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

बुद्धवादका सारहरू

बुद्धवादका सारहरू

79

श्रीलङ्कामा अंग्रेजी भाषामा प्रकाशित Essentials of Buddism पुस्तकलाई नेपाली अनुवाद गरिएकाे यस पुस्तकमा भगवान बुद्धकाे जीवनी, शील, समाधि, प्रज्ञा, प्रतीत्यसमुत्पाद, अनित्य, दुःख, अनात्म, सहित २४ वटा शिर्षकमा व्यवहारिक, राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक पक्षहरूलाई समय सान्दर्भिक सिगाल सूत्र, व्याघपज्जा सूत्र आदि विविध बिषयलाई प्रस्तुत गरिएकाे छ ।

बुद्धशिक्षाका बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

सुचक (श्रद्धेय अश्वघाेष विषेश)

सुचक (श्रद्धेय अश्वघाेष विषेश)

156

नेपालका छैठाैं संघनायक श्रद्धेय भिक्षु अश्वघाेष महास्थविरज्यूकाे ९०औं जन्मदिनकाे उपलक्ष्यमा प्रकाशित यस अंकमा उहाँकाे जीवनी, धर्मप्रचार तथा साहित्यकाे क्षेत्रमा दिनु भएकाे याेगदानकाबारे विभिन्न व्यक्तिहरूकाे विचारमूलक लेख रचनाहरू संग्रह गरिएकाे छ ।

श्रद्धेय भिक्षु अश्वघाेष महास्थविरज्यूकाे बारे जिज्ञासुहरू ।

दश पुण्य-पुष्प

दश पुण्य-पुष्प

महाशी धर्मकथिक सयादाे आयुष्मान उ.‌ सुन्दर द्वारा रचना गरिएका दश पुण्य क्रिया अथवा दैनिक जीवनमा पालना गर्नुपर्ने कर्तव्यलाई दान, शील, भावनामा विभाजन गरी त्यसकाे प्रतिफलका बारे दृष्टांत कथाहरूलाई उपदेशका रूपमा ५९ वटा शिर्षकमा प्रस्तुत गरिएकाे छ ।

दश पुण्य-क्रियाकाे बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

जातक संग्रह (भाग-४)

जातक संग्रह (भाग-४)

त्रिपिटक पालि साहित्य सूत्रपिटककाे खुद्दक निकाय अन्तर्गत रहेकाे जातक कथामा सारिपुत्र र माैदगल्यायन महास्थविरहरु र लाेसक तिस्स स्थविरकाे सम्बन्धमा बताइएका जातकहरूसंग सम्वन्धित जातक कथा तित्थ जातक, तित्तिर जातक, नन्द जातक, विसवन्त जातक आदि २३ वटा जातककथाहरू मध्ये १८वटा सारिपुत्र स्थविर सम्बन्धी, चारवटा माैगद्ल्यायन स्थविर सम्बन्धी र एउटा लाेसक तिस्स स्थविर सम्बन्धी जातककथाहरू संकलन गरिएकाे छ ।

सारिपुत्र, माैदगल्यायन र लाेसक तिस्स स्थविरकाे बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

जातक संग्रह (भाग-२)

जातक संग्रह (भाग-२)

त्रिपिटक पालि साहित्य सूत्रपिटककाे खुद्दक निकाय अन्तर्गत रहेकाे जातक कथामा “कुनै एक गृहस्थी”काे कारणमा ११ जना व्यक्तिहरूकाे कारणमा बताइएका २८वटा जातक कथाहरु तक्कल जातक, पण्णिक जातक, सेग्गु जातक, पुटभत्त जातक आदि जातक कथाहरूका बारेमा उल्लेख गरिएकाे छ ।

जातक कथाहरूकाे अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

जातक संग्रह  (भाग-१)

जातक संग्रह (भाग-१)

त्रिपिटक पालि साहित्यकाे सूत्रपिटक अन्तर्गतकाे खुद्दक निकायमा रहेकाे जातक कथा अर्थात बुद्धकाे पूर्वजन्म (बाेधिसत्व) काे घट्नाहरूलाई ९ जना व्यत्तिहरूकाे कारण बताइएकाे साकेत जातक, सीलवीमंस जातक, अत्थस्सद्वार जातक, आदि गरी ३२ वटा जातककथाहरू समावेश गरिएकाे छ ।

भगवान बुद्धकाे पूर्वजन्मका घट्नाहरूका बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

धर्मप्रचार

धर्मप्रचार

66

विभिन्न पत्रपत्रिकाहरूमा प्रकाशित चरित्र सुधार गर्ने बुद्धशिक्षाका उपदेशमूलक कथा र घटनाहरूमा आधारित लेखहरूलाई संग्रह गरिएका छन् । जसमा धर्मप्रचार, सम्यकदृिष्टि, बुद्धजीवनी र सूत्रपिटकमा बुद्ध, बाेधिसत्त्व र बाेधिचित्त, ईर्ष्या, बुद्धकाे स्वतन्त्र चिन्तन, गृहस्थी जीवन सफल हुने मार्ग आदि १६ वटा बिबिध शिर्षकहरू समावेश गरी प्रस्तुत गरिएका छन् ।

सहि धर्म पहिचान गरी जीवन सुधार गर्न चाहनेहरू ।

परियत्ति शिक्षा(नैतिक शिक्षा) तह ३

परियत्ति शिक्षा(नैतिक शिक्षा) तह ३

96

बहुजन हिताय बहुजन सुखायकाे लागि बुद्ध शिक्षालाई प्रचार प्रसार देखि बुद्धकाे महापरिनिर्वाणसम्म, चतुर्ब्रह्म विहार, चतुरार्य सत्य, आर्य अष्टाङ्गिक मार्ग, पराभव सूत्र, भगवान बुद्धका केहि रमाइला उपदेशहरुलाई कथाकाे रुपमा छाेटकरीमा सरल भाषामा प्रस्तुत गरिएका छन् ।

बाैद्ध परियत्ति शिक्षा प्रारम्भिक स्तर तेस्राेमा अध्ययन गर्नेहरु ।

परियत्ति शिक्षा(नैतिक शिक्षा) तह २

परियत्ति शिक्षा(नैतिक शिक्षा) तह २

88

पञ्चशील, भगवान बुद्धका केहि उपदेशहरुलाई कथाकाे रुपमा छाेटकरीमा सरल भाषामा प्रस्तुत गरिएका छन् ।

बाैद्ध परियत्ति शिक्षा प्रारम्भिक स्तरमा अध्ययन गर्नेहरु ।

परियत्ति शिक्षा(नैतिक शिक्षा) तह १

परियत्ति शिक्षा(नैतिक शिक्षा) तह १

64

बुद्धकाे मूल शिक्षा, त्रिरत्नका बारेमा, पञ्चशीलका बारेमा, भगवान बुद्धका केहि उपदेशहरुलाई कथाकाे रुपमा छाेटकरीमा सरल भाषामा प्रस्तुत गरिएका छन् ।

बाैद्ध परियत्ति शिक्षा प्रारम्भिक स्तरमा अध्ययन गर्नेहरु ।

मिथ्या दृष्टि र अन्धविश्वास रहित जीवन एक महान आवश्यकता

मिथ्या दृष्टि र अन्धविश्वास रहित जीवन एक महान आवश्यकता

24

थेरवाद, महायान, बज्रयान धर्मकाे सुरूवात तथा पद्म शब्दकाे वास्तविक अर्थ सहित पञ्चबुद्ध, सम्यक्‌बुद्धकाे प्रकार, पारमिता, निवरण धर्म र मिथ्या आचरण त्याग्नुपर्ने कुराहरूलाई संक्षिप्तमा प्रस्तुत गरिएकाे छ ।

थेरवाद, महायान र वज्रयान बुद्धधर्मकाे बिषयमा जान्न चाहनेहरू ।

महिन्द थेर तथा संघमित्ता थेरी

महिन्द थेर तथा संघमित्ता थेरी

अशाेक सम्राटका सुपुत्र महेन्द्र महास्थविर र सुपुत्री संघमित्ता थेरीले बुद्धधर्म प्रचारप्रसारकाे लागि श्रीलङ्कामा धर्मदूत भई सद्धर्म प्रचार गर्नु भएकाे विवरण उल्लेख गरिएकाे छ ।

महिन्द थेर र संघमित्ता थेरीले सद्धर्म प्रचारमा पुर्याउनु भएकाे याेगदानकाबारे अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

जातक कथा

जातक कथा

74

पालि जातक अट्ठकथा अनुसार भगवान् बुद्धबाट विभिन्न घटना र कारणलाई लिएर बर्तमान र पूर्व जन्मका घटनाहरू सम्बन्धमा देशना भएका ५४७ वटा कथाहरू मध्ये कपिलवस्तु र काेलियवासीहरू बीच हुन लागेकाे झगडा हुन नदिनकाे लागि देशना गर्नुभएकाे ५ वटा जातक कथा (फन्दन जातक, दद्दर जातक, लटुकिक जातक, रूक्खधम्म जातक, सम्माेदमान जातक) र अन्य तीन वटा गरी जम्मा नौवटा जातक कथाहरू उल्लेख गरिएका छन् ।

जातक कथाहरू अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।