मनुष्य जाति पृथ्वीकै सर्वश्रेष्ठ प्राणी भएता पनि सबैजना सुखी प्रज्ञावान उच्चकुलीन सर्वगुण सम्पन्न नहुने दुःखी दरिद्र असक्षम अल्पायु रोगी आदि पनि हुने गर्दछ । यी सबै असमानता हुनुको मुख्य कारण कर्मफल र कर्म विपाकको कारणले हुने हो भनि भगवान् बुद्धद्वारा देशना गर्नु भएको चूलकम्म विभंग सूत्रको आधारमा पद्यात्मक शैलीमा व्याख्या गरिएको छ ।
बुद्ध शिक्षामा कर्म विपाकका बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।