Language नेपाली

अभिधर्मकाे चित्तकाण्ड, चैतसिक काण्ड, प्रकीर्ण काण्ड, वीथि काण्ड आदि विषयमा पालि र नेपाली अर्थसहित उल्लेख गरिएका छन् ।

अभिधर्म अध्ययन गर्न चाहनेहरू।

माेहः अज्ञानताकाे परिचय र यसलाई हताउने प्रक्रिया एवं यसबाट मुक्त्त हुनसके जीवन सुखि र शान्तिपूर्ण हुन्छ भन्ने कुराहरू समेतिएकाे बुद्ध उपदेशकाे बिशेष रुपले व्याख्या गरिएकाे छ ।

बुद्धले देशना गर्नुभएकाे माेहः अज्ञानताबारे सरल रुपमा जान्न चाहनेहरू ।

बुद्ध, बुद्धका उपदेश र शिक्षाहरूलाई व्यावहारीक जीवनमा महत्त्व र उपयाेगिताका बारेमा समसामयिक शिर्षक दिइ प्रस्तुत गरेका छन् । जस्तै; मनुष्य जीवनकाे सार्थकताका लागि धर्मकाे भूमिका र महत्त्व, अहंकारले मानिस तल झर्छ, लाेभ र निर्वाण, बुढीआमाकाे धर्मचेतना, बुद्ध उत्तम मनुष्य र मार्ग प्रदर्शक हुनुहुन्छ, बुद्ध र स्वास्थ्य, आमाकाे गुण, मैत्री भावना र अन्य विषयका बारेमा उल्लेख गरेका छन् ।

बुद्धधर्म र बुद्धशिक्षाका बारेमा जान्न चाहनेहरू ।

बुद्धशिक्षा अनुसार शील (सदाचार) समाधि (चित्त एकाग्रता) प्रज्ञा (विवेक बुद्धि) मैत्री, करुणा, मुदिता, उपेज्ञा, मंगल आदि समसामयिक बिषयहरूलाई बिभिन्न शिर्षकहरू दिई बुद्धका उपदेशलाई प्रस्तुत गरेका छन् । गृहस्थी जीवन सफल हुने धर्म मार्ग, दशवटा दुर्लभ तत्त्वहरू, बाैद्ध र अबाैद्ध दृष्टिकाेणमा भिन्नता, बुद्धलाई चिनाैं, नचिताएकाे हुन्छ चिताएकाे नहुने गर्छ, मुर्खसित झगडा नगर्नु, भन्न सजिलाे गर्न गार्‌हाे, मानिसकाे आचरण उन्नति र पटनकाे कारण र अन्य शिर्षकहरू रहेका छन् ।

बुद्धशिक्षा प्रति इच्छुकहरू ।

विशिष्ट बाैद्ध विद्वान लेखक भदन्त ज्ञानपूर्णिक महास्थविरद्वारा बुद्धशिक्षा सम्बन्धि लेखहरुकाे संग्रह हाे । यसमा २३ वटा लेखहरु समावेश छन् । त्रिरत्नकाे महान गुण आनिशंसकाे स्मरण, सद्धमकाे गुण र विशेषता, जिएर मर्नु भन्दा मरेर जिउनु मनुष्यकाे लागि श्रेष्ठकर छ, मानव मनलाई निर्वाणतिर दाेहाेर्याउने कि विनासतिर दाेहाेर्याउने हाे त्यसकाे निर्णय मानव आफैले गर्नु पर्दछ र गर्न सक्दछ मानवकाे शक्ति अपार र अपरम्पार छ, बुद्धधर्ममा द्वन्द समाधान विधि आदि विविध बिषयहरुलाई समेतिएर प्रस्तुत गरेका छन् ।

बुद्धशिक्षाका बिबिध बिषयमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

बाैद्ध दर्शन अनुसार मनमा लुकिरहेका विकार, क्राेध, चन्चलता, रिस, राग, माेह आदिलाई निर्मूल पार्ने सतिपट्ठान विपस्सना ध्यान भावना हाे । मानव जीवनमा भएका नकारात्मक तत्त्वहरूलाई हटाउने विपस्सनाका चार ध्यान भावनाहरु कायानुपस्सना, वेदनानुपस्सना, चित्तानुपस्सना र धम्मानुपस्सनाका बारेमा उल्लेख गरि प्रस्तुत गरेका छन् ।

विपस्सना ध्यान भावना गरी आफ्नाे चित्त शुद्ध गर्न चाहनेहरू

पूज्यपाद भिक्षु ऊ. चन्दमणि महास्थविरका एक प्रमुख शिष्य बुद्ध शासनलाई भारत बर्षमा र विशेषत नेपालमा बुद्धकाे शान्ति सन्देश फिजाउनमा अग्र रहनु भएका बर्माका भिक्षु ऊ. कित्तिमा महास्थविरकाे जीवनी र वहाँले बुद्धशिक्षा प्रचार-प्रसारमा पुर्याउनु भएकाे याेगदानहरूलाई समेतिएर प्रस्तुत गरेका छन् ।

भिक्षु ऊ. कित्तिमा महास्थविरकाे जीवनीबारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

शान्ति विहारकाे निर्माणका बारेमा हिजाे, आज, भाेलि शिर्षक दिएर विहारकाे बारेमा जानकारी दिएकाे, पापकर्म नगर्नु, कुशल कार्य सम्पादन गर्नु, आफ्नाे चित्तलाई परिशुद्ध गर्नु, शील प्रार्थना, त्रिरत्न वन्दना, बुद्धपुजा, पटनका कारणहरू, उत्तम मंगल, मध्यम मार्गका आठ अंगका बारेमा उल्लेख गरेका छन् । यसकाे साथै शान्ति विहार निर्माण कार्यमा भएका नगद आम्दानी र खर्चकाे विवरण, आजीवन सदस्यहरु हुनु भएका श्रद्धालुहरूकाे नामावलीका साथै विहार भिक्षुसंघलाई प्रदान गरी दिने प्रमुख ब्यक्तिहरूकाे नामावली आदी बिषयबस्तुहरुका बारेमा प्रस्तुत गरेका छन् ।

शान्ति विहारका बारेमा जान्न चाहनेहरू ।

असल मानिस बनाउने बुद्धकाे मुख्य शिक्षाले स्वतन्त्र चिन्तन, दुःख अन्त्यकाे लागि चाहिने सम्यक दृष्टि, प्रज्ञा र आध्यात्मिक उन्नतिकाे कुरा, चित्त शुद्ध गर्न धर्म उपदेश सुन्नु पर्ने, उत्तम जीविका, मानिसकाे मन किन अपवित्र हुने गर्छ आदि बिषयहरू समेतिएर बुद्धकाे उपदेशसित जाेडिएर प्रस्तुत गरेका छन् ।

बुद्धशिक्षालाई व्यवहारिक जीवनमा प्रयाेग गर्न चाहनेहरू ।

बुद्धधर्म र बुद्ध शासनकाे संरक्षण अनि प्रवर्धनकाे लागि याेगदान गर्नु भएका राष्ट्रिय तथा अन्तरराष्ट्रिय बिभिन्न १६ जना व्यक्तित्त्वहरूकाे व्यक्तित्त्व र चरित्रबारेमा चित्रण गरिएका छन् । प्रमुख व्यक्तित्त्वहरूमाः आचार्य बसुबन्धु, पण्डित निष्ठानन्द बज्राचार्य, भिक्षु धर्मकीर्ति श्री धम्माबास, नायक महास्थविर, उपासक रत्नमुनि तुलाधार, अनागारिक कमला आदी ।

बाैद्ध जगतका प्रेरणादायि व्यक्तित्त्वहरुकाे जीवनी र याेगदानका बारेमा अध्ययन अध्यापन गर्न चाहनेहरू ।

अनागारिका बजिरञाणीकाे जीवनीका, बुद्धधर्म र बुद्ध शासनकाे संरक्षण अनि प्रवर्धनकाे लागि याेगदान गर्नु भएका राष्ट्रिय तथा अन्तरराष्ट्रिय बिभिन्न २० जना व्यक्तित्त्वहरूकाे व्यक्तित्त्व र चरित्रबारेमा चित्रण गरिएका छन् । २० जना व्यत्तिहरू; नेपालका २जना, भारत र बंगलादेशका ५जना, श्रीलंकाका ९जना, म्यानमारका २जना, थाइलैणडका १जना, इङ्गलैण्डका १जना जसमा बाैद्ध भिक्षुहरू १४जना र ६जना बाैद्ध गृहस्थहरु रहेका छन् । प्रमुख व्यक्तित्त्वहरूमाः आचार्य शान्तरक्षित, दिक्कदुबे श्री सुमंगल महास्थविर, भदन्त लेदी सयादाे, भिक्षु नागद महास्थविर, प्राे. जी. पी. मलालशेखर, भदन्त ऊ. साेभन महास्थविर, भिक्षु साेमदेव फ्रा ञाणसंवर महास्थविर, आचार्य भिक्षु अमृतानन्द महास्थविर, भिक्षु संघरक्षित महास्थविर आदी ।

बाैद्ध जगतका प्रेरणादायि व्यक्तित्त्वहरुकाे जीवनी र याेगदानका बारेमा अध्ययन अध्यापन गर्न चाहनेहरू ।

निर्वाण र संस्कार तथा तृष्णाबाट मुत्ति सम्बन्धि गहन एवं गम्भिर विषयलाई लिएर बिभिन्न १२वटा शिर्षक दिएर प्रष्त्याएर प्रस्तुत गरिएका छन् । जसमा श्रद्धा, शील, श्रुत, त्याग, प्रज्ञालाई दैनिक व्यवहारीक जीवनमा प्रयाेग, माया, माेह, तृष्णाबाट अलग हुनु पर्ने, सन्ताेषी हुनु पर्ने, शान्तिका लागि असल बन्नु पर्ने, कर्तव्य परायण हुनु पर्ने, विश्वासपात्र बन्नु पर्ने, शैक्षिक प्रमाणपत्र मात्र भएर पुग्दैन याेग्यता, अनुभव र क्षमताले मात्र मानिस सफल हुन्छ आदि विषयहरु समेतिएर प्रस्तुत गरेका छन् ।

बुद्धशिक्षा अन्तर्गतकाे मुख्य बिषय निर्वाण, संस्कार र तृष्णालाई व्यवहारिक जीवनमा प्रयाेग गर्न चाहनेहरू ।

बुद्धधर्म र बुद्ध शासनकाे संरक्षण अनि प्रवर्धनकाे लागि याेगदान गर्नु भएका राष्ट्रिय तथा अन्तरराष्ट्रिय बिभिन्न १८ जना व्यक्तित्त्वहरूकाे व्यक्तित्त्व र चरित्रबारेमा चित्रण गरिएका छन् । १८ जना व्यत्तिहरू; भारतका ४जना, बर्मिजका ३जना, श्रीलंकाका २जना, बेलायतका २जना, रूसका १जना, जापानका १जना, नेपालका ५जना समावेश गरिएका छन् । प्रमुख व्यक्तित्त्वहरूमाः आचार्य शान्तिदेव, भिक्षु श्रद्धानन्द, सयाजी ऊ. बा. खिन., बर्मी भू. पू. प्रधानमन्त्रि ऊ. नु., डा. भरतसिंह उपाध्याय, भिक्षु के. श्री. धम्मानन्द, ज्ञानज्याेति साहू, भिक्षु सुमंगल महास्थविर, भिक्षु सुदर्शन महास्थविर, भिक्षु ज्ञानपूर्णिक महास्थविर आदी ।

बाैद्ध जगतका प्रेरणादायि व्यक्तित्त्वहरुकाे जीवनी र याेगदानका बारेमा अध्ययन अध्यापन गर्न चाहनेहरू ।

त्रिपिटककाे तीनवटा पिटक मध्ये अति गहन र महत्त्वपूर्ण बुद्ध बचनहरूकाे संग्रह अभिधर्म पिटक अन्तर्गतकाे पट्ठान पालिका बारेमा म्यानमारका प्रभावशाली धर्मकथिक श्रद्धेय भिक्षु प्रज्ञाश्री स्थविरज्यूबाट दिनुभएकाे प्रवचनकाे अडियाे सी डी टेपलाई नेपाली भाषामा प्रस्तुत गरि पुस्तककाे रुप दिईएकाे हाे । यसमा पट्ठान पालिकाे २४वटा पच्चयाे पालि भाषा सहित हरूलाई निदान सहित प्रत्येककाे अर्थ सहित बिश्लेशनात्मक रूपमा व्याख्या गरि प्रस्तुत गरिएकाे छ ।

पट्ठान पालिका बारेमा अर्थ सहित अध्ययन र अध्यापन गर्नेहरू ।

अनाेजा गुरुमांले वर्मा भ्रमण गर्दाकाे समयमा वर्मा देशका बिभिन्न स्थानहरु र त्यहाँका मानिसहरुकाे बारेमा आफ्नाे अनुभवहरुलाई बिभिन्न शिर्षक दिई व्यक्त गरीएकाे छ । जस्ताे की बर्माकाे विवाह संस्कार, शुद्ध चित्तले दिएकाे दानकाे फल, पूर्वजन्मकाे बिषय, वईकाे घटना, चश्मा भएकाे बुद्धमूर्ति, शिल पालन, कसैलाई पनि हेप्नु हुँदैन, थिराेसँ चेतिकाे इतिहास, माेलमिन सुवर्णभूमि, चारवटा महामुनि फया (चैत्य), भगाँ वा पुगाँ, साेयत गाैफया (चैत्य), भद्राकुण्डला केशा, पाैवा (पुवा) फूलकाे पहाड, बाेधितथाैंफया माेन्यवा, नाग र भगवान बुद्धकाे मूर्ति, च्याथियुफया, बुबाकाे चित्त, काैमुदाे फया, झकाई पहाड, बर्माकाे प्रबजित गरिने तरिका, महामुनी फया, मण्डल हिल, छाेउपाैन्या स्यँ, आदी शिर्षकहरूमा आफ्ना अनुभवहरू संगालिएका छन् ।

बर्माकाे बिभिन्न बाैद्धस्थलहरु र त्यहाँकाे धार्मिक आस्थाका बारेमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।