Social

मानसिक शान्ति र जीवन यात्रामा दार्शनिक दृष्टिहरू

मानसिक शान्ति र जीवन यात्रामा दार्शनिक दृष्टिहरू

51

महाबोधि सभा, सारनाथबाट बु.स. २४७९ देखि निरन्तर प्रकाशित हुने हिन्दी मासिक “धर्मदूत“ मासिक पत्रिकामा प्रकाशित हुँदै आएको प्रो. लालजीराम शुल्कको बुद्धधर्म, कला, संस्कृति, साहित्य, पुरातत्त्व आदि सम्बन्धि ८वटा लेखहरू संकलन र सम्पादन गरिएको र डा. भदन्त शान्ति शास्त्रिको “जीवनयात्रामा दार्शनिक दृष्टिहरू“ नेपाली भाषामा अनुवाद गरी प्रकाशित गरिएका छन् ।

बुद्ध शिक्षाका मानसिक शान्ति र दार्शनिक दृष्टिहरूका बारेमा जान्न चाहनेहरू ।

अहिंसाः बिजय

अहिंसाः बिजय

बुद्ध शासनमा देवदत्तले गरेका गतिविधीहरूका साथै लोकमा अकुशल कर्म गरेपछी जन्मजन्मान्तरसम्म पनि त्यसको विपाकको भागीदार होइन्छ भन्ने कुरालाई वार्तालापको रुपमा प्रस्तुत गरीएका छन् ।

देवदत्तको कृयाकलाप र कर्म विपाकका बारेमा जानकारीबारे जान्न चाहनेहरू ।

ज्योति ज्ञान माला

ज्योति ज्ञान माला

26

भगवान् बुद्धलाई संस्मरण गरी ज्ञानमाला भजनकाे रूपमा सत्रवटा भजनहरु प्रस्तुत गरिएका छन् ।

भगवान् बुद्धलाई ज्ञानमाला भजनको रूपमा जान्न चाहनेहरू ।

धर्मया ज्ञान

धर्मया ज्ञान

57

भगवान् बुद्धकाे शिक्षालाई नैतिक शिक्षाको रुपमा आम मानिस माझ बिभिन्न शिर्षक जस्तो बुद्धको व्यक्तित्त्व, शिलवान तर कर्तव्य थाहा नपाएको भिक्षु, लाभि, स्वभाव, दाेषमात्र देख्ने स्वभाव, चित्त गृहपति, दुरदर्शिता, चीन बौद्ध समाज आदि बिषय दिइ प्रस्तुत गरिएका छन् ।

बुद्धशिक्षालाई नैतिक शिक्षाको रूपमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

बुद्ध धर्मका प्रारम्भिक ज्ञान

बुद्ध धर्मका प्रारम्भिक ज्ञान

76

महाकारूणिक तथागत बुद्धले बहुजन हित र सुखको निमित्त गरिएका देशनाहरूलाई अध्ययन र सही रूपले आचारण एवं अभ्यास गर्न सकिने गरी बुद्ध धर्मका ज्ञान प्रदान गर्ने हेतुले पञ्चशील, अष्टशील, श्रामणेर प्रव्रजित शील, सुचरित्र, दुश्चरित्र, त्रिरत्न वन्दना, बुद्ध, धर्म, संघका गुणहरू, बुद्ध जीवनी, चतुरार्य सत्य, स्मृतिप्रस्थान ध्यान भावना, मंगल सूत्र, महोपकारक महासी सयादोका ओवाद कविताहरू, मैत्री भावना कविता, भोजन प्रत्यवेक्षण आदि शिर्षकहरूलाई समावेश गरी प्रस्तुत गरिएका छन् ।

भगवान् बुद्धका शिक्षालाई प्रारम्भिक ज्ञानका रुपमा जान्न चाहनेहरू ।

आमाबुवाकाे सेवा

आमाबुवाकाे सेवा

62

भगवान् बु्द्धकाे समयमा घटेकाे घट्ना र प्रसंग सहित आमा बुबाकाे सेवा गर्दाको फल र विपाकसँग सम्बन्धित बिबिध १९ वटा शिर्षक जस्तैः आमाबुबाको अर्थ, आमाबुबा नै ब्रह्मा, मातृ-ममता आमाबुबा नै पूर्वाचार्य, आमाबुबाको सेवाबाट सुगति, राहुलको आदर्श आदी प्रस्तुत गरिएका छन् ।

सबै वर्गकाे लागि उपयाेगी ।

असल शिक्षा  भाग-८

असल शिक्षा भाग-८

52

धर्मकीर्ति र आनन्दभूमि पत्रिकामा छापिएका केहि लेखहरू र अन्य ८ वटा ज्ञानवर्दक र जीवन उपयाेगी बिषय बस्तुहरूलाई घट्नाक्रमसंग समेटिएका उन्नतिकाे उपाय, नराम्राे संस्कार बदल्न सकेमा मानिस असल बन्न सक्छ, विशेष गुणले सम्पन्न याेग्य गुरू, मन बलियाे हुनु पर्छ आदि लेखहरू समावेश गरिएका छन् ।

बुद्धधर्मकाे व्यावहारिक ज्ञान लिन चाहनेहरू ।

असल शिक्षा भाग-३

असल शिक्षा भाग-३

98

बुद्धकाे उपदेश धर्मकाे अर्थ, कर्म र कर्मफल जस्ता विविध शिक्षामूलक उपदेशलाई कथा र घट्नाक्रमसंग जाेडेर २१ वटा शिर्षक जस्तैः अज्ञानी युवक बाेध भयाे, बुद्धकाे विशेषता, बुद्धकाे शिक्षादिने शैली, अन्याय सहेर बस्नु झन् अन्याय हुन्छ, ज्ञान प्राप्त गर्नुकाे अर्थ बाेध हुनु हाे, अष्टलाेक धर्म, धर्म र कर्तब्य, धर्म केहाे ?, आदि लेखरचनाहरू समावेश गरिएका छन् ।

बुद्धधर्मकाे व्यावहारिक ज्ञान लिन चाहनेहरू ।

धर्म उपदेश भाग-१

धर्म उपदेश भाग-१

103

स्व. श्री दुर्गादास रंजितकाे संक्षिप्त जीवनी सहित बुद्ध उपदेशहरूलाई व्यवहारिक जीवन उपयाेगि विषयबस्तु, घटना, कथा सहित विभिन्न शिर्षक जस्तै सत्यवादिता, सत्य कुरा गर्ने विधि, हरित तपस्वीकाे चरित्र, लाेभ, द्वेश, मोह कम गर्ने विधि, ध्यान भावना किन गर्नुपर्छ, शील उन्नतिकाे बाटाे आदि १९ वटा लेखहरूमा उल्लेख गरि प्रस्तुत गरिएका छन् ।

बुद्धधर्मकाे व्यावहारिक ज्ञान लिन चाहनेहरू ।

असल शिक्षा  भाग-७

असल शिक्षा भाग-७

66

भगवान् बुद्धकाे उपदेश शील, पुण्य, अकुशललाई कथा र उदाहरण सहित, आशिर्वादकाे अर्थ, बुद्धधर्म र पञ्चशील, क्लेश र नीवरण, मनुष्यकाे महत्व, भिक्षु जीवन सजिलाे छैन, बुद्धशासन लाेप हुने लक्षण, ईर्ष्या, महिलाकाे विवेक बुद्धि, आदि विविध शिर्षकमा व्यवहारिक उपदेशलाई समावेश गरिएकाे छ ।

बुद्ध उपदेशलाई व्यवहारिक रूपमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

असल शिक्षा भाग-२

असल शिक्षा भाग-२

100

बुद्धकालीन उपदेश र घट्नाहरूलाई समय सान्दर्भिक व्यवहारिक विभिन्न शिर्षक जस्तै गृहस्थी जीवन सफल हुने धर्म मार्ग, मानिसकाे महत्व बढ्ने दुइवटा गुण धर्म, उन्नतिकाे बाटाे कुन हाे ?, बुद्धमार्गी कसरी मूर्ति पूजक बने, अज्ञानी भिक्षु बाेध भयाे, आफ्नाे मालिक आफै हाे आदि बिभिन्न २३वटा लेखहरूलाई प्रस्तुत गरिएकाे छ ।

बुद्धकाे उपदेशलाई व्यवहारिक रूपमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

चमत्कार

चमत्कार

36

भगवान् बुद्धले देखाउनु भएका चमत्कारहरुलाई व्यवहारिक कथात्मक रुपमा बुझाउन कोशिस गरीएको छ । सहनशीलताले हृदय परिवर्तन भएको, परस्पर शत्रुहरूलार्इ अनुकुल तरिकाबाट सम्झाए पछि मित्र बनेको, दरिद्र परिवारलार्इ समाजमा योग्य अनि सक्षम बनाइदिएको आदि बिबिध बिषयहरूलाई वास्तविक चमत्कारको रुपमा प्रस्तुत गरिएको छ । भगवान् बुद्धले देखाउनु भएका चमत्कारहरुलाई व्यवहारिक कथात्मक रुपमा बुझाउन कोशिस गरीएको छ । सहनशीलताले हृदय परिवर्तन भएको, परस्पर शत्रुहरूलार्इ अनुकुल तरिकाबाट सम्झाए पछि मित्र बनेको, दरिद्र परिवारलार्इ समाजमा योग्य अनि सक्षम बनाइदिएको आदि बिबिध बिषयहरूलाई वास्तविक चमत्कारको रुपमा प्रस्तुत गरिएको छ ।

बुद्धकालीन व्यवहारीक घटनाहरुका बारेमा अध्ययन गर्न रुचाउनेहरू ।

राहुलयात तथागतया उपदेश

राहुलयात तथागतया उपदेश

55

सु-सभ्य, सु-संस्कृत, शिष्ट र भद्र स्वभावको प्रतिकको रुपमा अग्र श्रेणीमा रहेका कुमार राहुलको परिचय विभिन्न स्मरणीय घटनाहरुका, भगवान बुद्धले राहुललार्इ दिनु भएको विविध उपदेशहरुका साथै राहुलद्वारा भगवान् बुद्ध समक्ष राख्नु भएका विविध जिज्ञासा र समाधानहरुलाई प्रस्तुत गरिएको छ ।

राहुलको जीवनीलाई संक्षिप्तमा अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।

असल शिक्षा भाग-१०

असल शिक्षा भाग-१०

71

बुद्धशिक्षाको व्यावहारिक असल उपदेशहरू सम्बन्धि नेपाल भाषामा लेखिएका लेखहरू जस्तैः बहुश्रुत मंगल, सत्यपारमी, बुद्धकालीन राजपरिवार, सधै स्मरण गर्न याेग्य कुरा, शील धन, दान र त्याग, सुख बृद्धि हुने सार धर्म, धर्म चक्र दिवस, कलह शान्तिकाे लागि बुद्ध सन्देश गरी ९ वटा लेखकाे नेपाली भाषामा अनुवादलाई प्रस्तुत गरिएका छन् ।

बुद्धशिक्षाबाट व्यवहारीक रूपमा ज्ञान हासिल गर्न चाहनेहरू ।

असल शिक्षा भाग-१३

असल शिक्षा भाग-१३

73

बुद्धशिक्षा सम्बन्धि बिबिध बिषयबस्तुहरू जस्तैः वर्षावास, सफल विद्वानमा हुनुपर्ने गुणहरू, पुण्य र पाप केहाे, मैत्री र उपेक्षा, सहनशीलता, शान्तिकाे बाटाे आदि १५वटा शिर्षकमा शिक्षामूलम उपदेशहरू समावेश गरिएका छन् ।

बुद्धशिक्षाबाट व्यवहारीक रूपमा ज्ञान हासिल गर्न चाहनेहरू ।

असल शिक्षा भाग-९

असल शिक्षा भाग-९

80

मानिसलाई असल व्यक्ति बनाउने व्यवहारीक शिक्षा र बुद्धकालिन समय सान्दर्भिक घट्नालाई जाेडेर विभिन्न शिर्षक जस्तैः बुद्धकाे कुरा नसुन्ने भिक्षु, बुद्धले निकालेका भिक्षुहरू, ब्राह्मणकाे अवबाेध, वंगीशकाे अवबाेध, आत्महत्या गर्न खाेज्नेकाे विवेक बुद्धि आदि विषयहरू समावेश गरिएका छन् ।

सदव्यवहार ज्ञानका बारे अध्ययन गर्न चाहनेहरू ।